Birden fazla çocuğun olduğu ailelerde, kardeșler arası kıskançlık, en çok yașanılan problemlerden birisi olarak karșımıza çıkmaktadır. Kıskançlık, doğal bir duygu olduğu için bu durum normal karșılanabilir ama kardeșler arası kıskançlık durumu, kardeșler arası ilișkileri bozuyorsa müdahale etmek kaçınılmaz olmaktadır.

Kardeș Kıskançlığının Nedenleri

Doğal bir duygu olan kıskançlık, sevilen kișinin bir bașkasıyla paylașılamamasından ve temelde güvensizlikten kaynaklanır. O ana kadar kendine yöneltilen ilgi ve dikkatin kardeșine yöneltilmesinden doğan rahatsızlık en temel nedendir. Anne babanın çocuğa karșı tutumlarının farklılașması ve çocuğun duyduğu kıskançlığın hoș görülmeyișiyle çocuğun kıskançlık, öfke ve üzüntü duyguları daha da artar. Bebeğin bakıma muhtaç olușunu büyük çocuk anlamakta güçlük çeker, annenin onu daha çok sevdiği için ilgilendiğine inanır. Bebeği görmeye gelenlerin büyük çocukla ilgilenmeyiși de kıskançlığı pekiștirmektedir.

Kardeș Kıskançlığının Belirtileri

Çocuk daha annenin hamileliğinde bu duyguyu yașamaya bașlar. Kardeșinin ondan daha çok sevileceği korkusunu duymaya ve bu nedenle annesinden daha çok ilgi ve sevgi beklemeye bașlar. Huysuzlașır, inatlașır, annenin peșinden ayrılmaz, anne babaya ihtiyacı olmasa da sürekli bir șeyler istemeye bașlar.

Kıskançlık nedeniyle çocukta emekleme, bebek gibi konușma, biberonla beslenmek isteme, alt ıslatma, tırnak yeme, parmak emme gibi bebekleșme ve gerileme belirtileri görülebilir.

Evden ayrılmayı reddetmeyle birlikte örneğin; okula gitmek istememe gibi davranıșlar ,baș ağrısı, mide bulantısı gibi psikosomatik belirtiler, huzursuzluk, isteksizlik ve diğer stres belirtileri sık sık gözlenebilir.

Bazı çocuklar duyduğu kıskançlığı kardeșine vurma, onun oyuncağını kırma, ondan nefret ettiğini söyleme gibi saldırgan davranıșlarla açıkça ortaya koyarken bazı çocuklar bu duygularını bastırır, kardeșlerine așırı sevgi gösterisinde bulunurlar.

Doğum Öncesi Öneriler

Çocuğa kafasında anlamlandıramayacağı sözler söylemeyin. "Sakın endișelenme seni de bebek kadar seveceğiz." cümlesi iyi niyetli olsa da çocuğun anne babanın sevgisi için kardeșle yarıșmasına yol açar.

Hamilelik döneminde özellikle doğum zamanı anne hastanedeyken çocuk ihmal edilmemelidir. Anne hastanedeyken evde çocuğun temel ihtiyaçlarını karșılayacak, bakımını üstlenecek aileden birinin olması çocuğun ihmal edildiğini düșünmesini bir derece önleyecektir. 

Gebelik, yakınlarla paylașılmaya bașlandığı andan itibaren çocukla da doğru bir dille paylașılmalıdır.

Kardeși için yapılan hazırlıklara çocuğun da katılımı sağlanmalıdır. Hazırlık sırasında yeni çocuk için eșya alınırken ona da hediye alabilirsiniz.

Yapılacak değișiklikleri bebekten önce yapın. Eğer bebeğinin gelișiyle mecburi yapmanız gereken değișiklikler varsa mutlaka bebek gelmeden çok önce yapın ve çocuğun buna alıșmasına fırsat verin.

Doğum Sonrası Öneriler

Anne baba aralarında iș bölümü yapmalıdır; anne yeni bebekle ilgilenirken babanın diğer çocukla ilgilen - mesi çocukta kendisiyle de ilgilenildiğini hissetmesini sağlar.

Kıskanan çocukla mümkün olduğunca nitelikli zaman geçirilmeye çalıșılmalı, daha önce yapmaktan hoșlandığı alıșkanlıklarını gerçekleștirmesine olanak verilmelidir.

Yeni gelen kardeșle birlikte önceden gerçekleșen oyun parkına gitme, akșam yemeğinden sonra hikâye okuma gibi etkinlikler birden bire son bulmamalıdır. 

Yeni doğan bebeğe așırı sevgi gösterisinde bulun - mak yerine, var olan sevgiyi ilk andan itibaren paylaștı - rabilmeyi hedeflemek daha doğru olacaktır.

Bebekle ilgili ișlerin bitirilmesinde çocuktan yardım alıp, ișler bittikten sonra çocukla zaman geçirilebilir.

Çocuğa geri plana itildiği değil, aile içinde her zaman yeri olduğu hissettirilmelidir.

Kardeșler arasında kıskançlık hissedildiğinde onları birbirinden uzaklaștıracak değil, yakınlaștıracak ortam - lar yaratılması faydalı olacaktır. Fiziksel șiddet olmadığı sürece kardeșlerin arasına anne ve babanın girmemesi daha uygun olacaktır.